شبهه گرد بودن زمین

شبهه:

مگر کره زمین گرد نیست؟ و قبله در قسمتی از آن پس می توان به هر جهت نماز خواند چون بالأخره در آن قسمت کره زمین به قبله می رسیم.

جواب اجمالی: 

خداوند در قرآن می فرماید: از هر جا که بیرون می شوى روى خود را به سمت مسجد الحرام کن. و هر جا که باشید روى بدان سوى کنید.[1] 

 الف: این گونه نیست که در هر جای کره زمین اگر به هر جهت نماز بخوانیم در نهایت در آن قسمت کره زمین به قبله برسیم، برای نمونه شما توپی را در نظر بگیرید و در یک جای آن علامتی قرار دهید در این صورت آیا در هر نقطه ای از آن و به هر جهت خط مستقیمی بکشید به همان علامت اول منتهی و ختم می شود؟ بله! اگر رو به جهت قبله بایستیم  به طوری که از دو طرف، به کعبه برسیم، این سؤال پیش می آید که آیا به هر دو طرف می توان نماز خواند؟

ب. اگر در هر نقطه ای از زمین رو به قبله بایستیم اگر دقت کنیم می بینیم مقابل آن نیز در جهت قبله است (یعنی با دور زدن کرۀ زمین در یک خط، به همان نقطه می رسیم) اما همان طور که گفتیم فهم و تشخیص احکام شرعی به عرف واگذار شده است، از این رو عرف، جهت مقابل را، جهت قبله نمی داند،لذا فقهاء گفته اند:« نماز گزار اگر بداند که طرف دیگر نیز به جهت قبله است،باید به سمتی نماز را اقامه کند که فاصله اش تا کعبه کوتاه تر باشد.»[2]

نتیجه:

اگر درست در مقابل کعبه،که نقطه ای در آن طرف زمین است بایستیم، در همان نقطه، در هر جهت می توانیم نماز بخوانیم. و در مکان هایی که یکی از دو طرف  فاصلۀ کمتر داشته باشد باید به همان طرف نماز خواند.[3]

[1]  بقره، 150.

[2] همان.

[3] صدر، سید محمد، ما وراء الفقه، ج‏1، ص 272، دار الأضواء للطباعة و النشر و التوزیع‏، بیروت، 1420.